
Ga maar wat grasduinen op Footnote...
Maar waar ga je dan naar zoeken zonder in het trotse bezit te zijn van Amerikaanse roots? Na enig nadenken kwam ik terecht bij een van mijn favoriete schrijvers, John Cowper Powys (1872-1963). Powys verbleef van 1904 tot 1934 in de Verenigde Staten. Al lezingen gevend trok hij in die jaren de States door, van oost naar west, van noord naar zuid, en intussen schreef hij ook nog eens een paar meesterwerken zoals Wolf Solent (1929) en A Glastonbury Romance (1932). Over deze inmiddels helaas grotendeels vergeten literaire grootheid zou toch iets te vinden moeten zijn op Footnote?
Nou, dat klopt: 134 treffers in 14 bronnen:
- 12 kranten
- Correspondence of the Military Intelligence Division Relating to "Negro Subversion", 1917-1941
- Investigative Case Files of the Bureau of Investigation 1908-1922
Nou, dat klopt: 134 treffers in 14 bronnen:
- 12 kranten
- Correspondence of the Military Intelligence Division Relating to "Negro Subversion", 1917-1941
- Investigative Case Files of the Bureau of Investigation 1908-1922

Wat heb ik dan precies gevonden?
Het is in Footnote een kwestie van doorklikken en je krijgt het gevonden document te zien in een prima werkende viewer. En dan vind je bijvoorbeeld een aankondiging in de Washington Post van een lezing die Powys op 2 maart 1920 zal geven in de Masonic Auditorium over Dostoievsky; Or The Soul of Russia.
Ik heb de scan voor de zekerheid maar even gedownload en in dit bericht geplakt omdat een link voor velen niet zou werken: het zit namelijk in het abonnementsgedeelte van Footnote.
En in de stukken van het Bureau of Investigation vinden we zowaar een soort flyer voor dezelfde lezing in New York eveneens in maart 1920.
Dit Bureau of Investigations is een voorloper van de FBI en onderzocht real and perceived threats to the nation and its citizens. Hoe komt deze flyer in dit archief terecht?
Op 15 maart 1921 kreeg Special Agent Hanrahan in Boston een brief, waarin wordt gemeld dat de English radical John Cowper Powys op 5 februari in een lezing over Heine

Dit Bureau of Investigations is een voorloper van de FBI en onderzocht real and perceived threats to the nation and its citizens. Hoe komt deze flyer in dit archief terecht?
Op 15 maart 1921 kreeg Special Agent Hanrahan in Boston een brief, waarin wordt gemeld dat de English radical John Cowper Powys op 5 februari in een lezing over Heine

virtually declared himself in favor of International Jewry. […] He declared that it would be foolish for the Jews to gather together in one country, as this
would cause stagnation of the race and would leave no further goals to strive for after the Zion movement had been attainedBlijkbaar was dit voor het Bureau of Investigations voldoende reden om op 24 mei een agent naar een volgende lezing van Powys te sturen, ditmaal hand
elend over Friedrich Nietzsche. Agent W.B. Poole weet hierover onder andere te melden:
Subject is an English author, with a cockney accent, and has a nasty tongue which delighted his audience by holding "Nietzsche"up as a saint and a God … The audience of about 200 persons … was composed of the scum of Boston society,
largely women whose frequent applause of his nastiness indicated their lack of morality … Agent Poole concludeert: while [Powys] is not to be classed as an enemy of our laws, his lectures will have an effect on our morals, and Agent respectfully suggests that a possible return to this country be prohibited.
Uit het stuk blijkt dat Powys al eerder door het Bureau of Investigations was geobserveerd. Documenten hierover heb ik op Footnote niet kunnen vinden. De suggestie van agent Poole is in ieder geval niet opgevolgd: hoewel Powys herhaaldelijk heen en weer reisde naar zijn vaderland werd hem bij terugkeer in de Verenigde Staten voor zover bekend nooit een duimbreed in de weg gelegd. Powys is nog vele jaren ongestoord met zijn lezingen door de States getrokken en heeft zich in 1934 geheel eigener beweging weer in zijn vaderland gevestigd.
Evaluatie
Wat hebben we nu aan Footnote? Het is erg leuk om in te grasduinen en als je eenmaal je weg hebt gevonden werkt het ook allemaal prima (althans als je een betaalde account hebt). Maar het aanbod is wel erg selectief en beperkt (heul veul kranten en een selectie van ‘hoogtepunten’). Ik wil meer weten, andere archieven inzien … (nou ja, ik weet het, het is een afwijking, maar laat ik er maar voor uitkomen) echt archiefonderzoek doen. En als dat niet digitaal kan, dan maar zelf naar het archief (en dan liefst wat dichter in de buurt dan Washington DC) ….
Een Nederlandse of Nederlands-Vlaamse of Europese variant op Footnote zou in mijn ogen prachtig zijn. Hoe meer erop komt, hoe beter. En als we dit dan kunnen combineren met zoiets als de archievenbank van het Stadsarchief Amsterdam, waarbij je zelf scans kunt bestellen en online (lees: op Voetnoot) laten zetten lijkt me dat helemaal schitterend. En, niet te vergeten, natuurlijk wel gratis. Maar dat een dergelijke website ooit het echte archiefonderzoek zou kunnen vervangen (wat zo zou zijn als alle archiefmateriaal, inventarissen en indexen online beschikbaar zijn) lijkt me intussen toch echt een utopie.
Wat hebben we nu aan Footnote? Het is erg leuk om in te grasduinen en als je eenmaal je weg hebt gevonden werkt het ook allemaal prima (althans als je een betaalde account hebt). Maar het aanbod is wel erg selectief en beperkt (heul veul kranten en een selectie van ‘hoogtepunten’). Ik wil meer weten, andere archieven inzien … (nou ja, ik weet het, het is een afwijking, maar laat ik er maar voor uitkomen) echt archiefonderzoek doen. En als dat niet digitaal kan, dan maar zelf naar het archief (en dan liefst wat dichter in de buurt dan Washington DC) ….
Een Nederlandse of Nederlands-Vlaamse of Europese variant op Footnote zou in mijn ogen prachtig zijn. Hoe meer erop komt, hoe beter. En als we dit dan kunnen combineren met zoiets als de archievenbank van het Stadsarchief Amsterdam, waarbij je zelf scans kunt bestellen en online (lees: op Voetnoot) laten zetten lijkt me dat helemaal schitterend. En, niet te vergeten, natuurlijk wel gratis. Maar dat een dergelijke website ooit het echte archiefonderzoek zou kunnen vervangen (wat zo zou zijn als alle archiefmateriaal, inventarissen en indexen online beschikbaar zijn) lijkt me intussen toch echt een utopie.
5 opmerkingen:
Leuk om je ervaringen over Footnote te lezen, die komen behoorlijk overeen met mijn mening over Footnote.
Ik heb wel een vraagje: Waarom 'natuurlijk wel gratis'? Wie moet die kosten dan dragen als het een enorm succes wordt? Ik vind er persoonlijk niets op tegen om een (lage) abonnementsprijs te vragen, zeker niet gezien de besparing aan tijd, reiskosten en kopieerkosten die de gebruiker dan kan maken.
Waarom sluiten we niet de studiezalen en zetten die middelen in om online een prima service te verlenen. Nu hinken we nog steeds op twee gedachten. Kiezen kan helder zijn en schept hele nieuwe mogelijkheden.
Die studiezaal, de kubieke meters en alle andere voorzieningen, kost veel geld. Dat kan efficiënter als we het online gaan organiseren.
Het onderzoeken waard.
@Yvette: waarom gratis? Tja, 'ons ben zunig' en dan kom ik nog niet eens uit Zeeland. Laat ik voorop stellen dat als ik zeker wist dat ik laten we zeggen 90% of meer van de gegevens die ik zoek via één site zou kunnen vinden, dat ik best bereid ben om daarvoor te betalen, vanwege de besparing aan tijd, reiskosten en kopieerkosten zoals je al zegt. Zo'n site is echter een utopie: onafhankelijk van elkaar kwamen we allebei tot de conclusie dat Footnote heel veel biedt, maar nog veel meer niet in huis heeft. Jij noemt een aantal andere Amerikaanse sites waar je voor jouw onderzoek wel relevante gegevens vindt, maar waar je ook voor moet betalen. Het lijkt er zo bijna op dat je voor elk stukje informatie dat je vindt een apart abonnement moet afsluiten.
En als we dit eens vertalen naar de Nederlandse situatie: als ik naar mijn eigen zoekgedrag van de laatste tijd kijk, dan concentreert zich dat in het Brabantse rond Den Bosch, maar ik heb toch al heel wat virtuele uitstapjes gemaakt naar Amsterdam, Leiden, Den Haag, Leeuwarden, noem maar op. Het zou mooi zijn als ik de originele bronnen van achter mijn computerscherm zou kunnen bekijken. Maar als dat betekent dat ik dan een abonnement moet hebben bij het BHIC, Tresoar, Stadsarchief Den Bosch, Stadsarchief Amsterdam, het Nationaal Archief, de KB etc. etc., tja.... Eén overkoepelende site is een utopie, dergelijke megalomane projecten zijn gedoemd te mislukken. Maar met de huidige technische middelen moet het wel mogelijk zijn om een generieke zoeklaag over verschillende sites heen te leggen. Mooi zou zijn als daar dan ook één betalingssysteem op zou zitten en ik me dus niet bij elke site opnieuw hoef aan te melden. En ik betaal natuurlijk pas als ik redelijk zeker weet of een stuk voor mij interessant is, dus een redelijke mate van ontsluiting is wel noodzakelijk.
Nou ja, je ziet het, het ligt toch iets genuanceerder dan natuurlijk wel gratis.
@Luud: als ik net zo snel een stuk online kan inzien als dat ik het bij het Regionaal Archief Tilburg kan aanvragen (inclusief reistijd etc.), dus laten we zeggen binnen een dag, dan ben ik daar helemaal voor. Sluit die deuren, en ga on-demand scannen. Om een voorbeeld te noemen: laatst had ik een redelijk obscuur artikel nodig over het boekenbezit van een Bossche kanunnik. We hadden het hier bij het BHIC niet in huis, maar ik vond het wel in de bibliotheek van de UvT. Om nu voor dat ene artikel naar Tilburg af te reizen ging me wat te ver, maar na enig zoeken vond ik op de website van de UvT de mogelijkheid om scans te bestellen, ik geloof voor een paar dubbeltjes per pagina. Ik heb dat toen geprobeerd met de gedachte dat het wel enige dagen zou duren voordat ik een reactie zou zien. Maar tot mijn blijde verbazing kon ik reeds de volgende morgen het artikel netjes gescand in pdf-vorm van de UvT-site ophalen, na betaling uiteraard.
Dus: sluit de deuren, geef elke medewerker een scanner en scannen maar!
@Anton
Jij ziet het als een megalomaan project en in het huidige archiefwereldbeeld is dat misschine ook wel zo. Maar als we dat nou eens loslaten en met een paar dienste het gewoon gaan doen. Iets generieks waar de rest bij kan aansluiten op een zelfgekozen moment. Als je met teveel partijen aan tafel zit dan krijg je meestal een gedrocht omdat iedereen een stempeltje wil zetten en een puntje wil scoren. En ja daar hoor ik ook bij. :)
Dat moet anders, anders zijn we straks domweg uitgespeeld.
Hi Anton, ben ik weer 's. Hier komt dus de quote vandaan die ik in eerste instantie bij Marilou las.
De discussie over een NL/VL/EU variant lijkt wat op gang te komen. Hoe dat opgepakt moet worden voor een snel welslagen, vind ik heel moeilijk te beoordelen. Het zou wel gaan om iets heel ambitieus. En als daar heel veel partijen bij betrokken worden, met heel veel vergaderingen en heel veel belangen, zijn we jaren verder.
Daarom zie ik wel iets in Luud's suggestie... beginnen en zien wie inhaakt.
Mooie ministudie trouwens naar John Cowper Powys. Ik krijg van die (pre)FBI archieven echt een beeld van een soort Stasi cultuur. Ook zoekend op mijn naam, blijken Coersen 'onderzocht' te zijn geweest...
Een reactie posten